HISTORIA POWSZECHNA W ASPEKCIE ŚWIATOWYM

I. KANT – POMYSŁY DO UJĘCIA HISTORII POWSZECHNEJ W ASPEKCIE ŚWIATOWYM - STRESZCZENIE

Zjawiska wolnej woli człowieka są wyznaczone przez ogólne prawa przyrody. Kant będzie starał się wykazać, iż możliwy jest plan przyrody dotyczący historii ludzkości. 

TEZA I 

 Każdej części każdego organizmu jest przeznaczone by się kiedyś rozwinęła w pełni i zgodnie ze swym celem. 

TEZA II 

Celem dążeń ludzkich w idei człowieka musi być osiągnięcie pełni rozwoju rozumu wedle zamysłu przyrody. Umysł człowieka jest bowiem tym, co w swych zamysłach nie zna granic, a pełne jego rozwinięcie ma nastąpić nie w jednostce lecz tylko w rodzie ludzkim. 

TEZA III 

Przyroda obdarzyła człowieka wolną wolą po to, aby mógł wszystko czerpać z siebie samego [wynalazki, zapewnienie sobie bezpieczeństwa, obrona, dobra wola, mądrość, etc.]. Człowiek jako jedyna istota obdarzona rozumem, początkowo uposażony jedynie w podstawowe narzędzia niezbędne do przetwania ma coraz bardziej się rozwijać, by osiągnąć szczyt zamierzony przez przyrodę → Paradoksalnie, pokolenia starsze trudzą się by ten szczyt mógł dosięgnąć ich potomków, podczas gdy sami przodkowie z tej pełni rozwinięcia nie mogą skorzystać. 

TEZA IV 

Przyczyną prawidłowego porządku społecznego jest antagonizm społeczeństwa → Tak też środek jakim posługuje się przyroda by zrealizować swój cel jest ścieranie się dwóch skłonności człowieka: Z jednej strony jego towarzyskość, z drugiej zaś chęć odosabniania się, tj. izolowania się Właśnie ta niezgoda to pierwszy krok od barbarzyństwa do cywilizacji. 

TEZA V 

Przyroda może osiągnąć swoje wszystkie zamierzenia wobec rodu ludzkiego tylko przez zrealizowanie społeczeństwa obywatelskiego w rodzie ludzkim, które powszechnie rządzi się prawem.Tylko w ten sposób w społeczeństwie panuje największa WOLNOŚĆ wraz z określeniem jej granic oraz współistnieniu owej wolności z wolnością innych ludzi. 

TEZA VI 

Zadanie rodu ludzkiego wyrazone w Tezie V jest najtrudniejsze, ponieważ każdy człowiek potrzebuje PANA aby nie nadużywać swojej wolności. Pan taki musi być sprawiedliwy sam dla siebie oraz musi być człowiekiem co jest niemożliwe → Właśnie dlatego wedle zamysłu przyrody mamy się jedynie zbliżać do tej idei. 

TEZA VII 

Aby doskonały ustrój obywatelski był możliwy to niezbędne jest odpowiednie uregulowanie praworządnych stosunków zewnętrznych między państwami tj. 'Nad należytym zorganizowaniem wspólnoty' → A to znowu możliwe jest przez antagonizm [wojny między panstwami, napięcia, głód, etc.]. Niezgoda jaką są wojny mają wprowadzić nowy porządek, zaś stała gotowość państw do wojny gwarantuje równowagę wzajemnego działania i przeciwdziałania państw. → To nam zapewni ucywilizowanie i ukulturalnienie, lecz nie UMORALNIENIE, gdyż do tego potrzeba 'Powolnej i trudnej pracy nad wewnętrznym wyształceniem sposobu myślenia'. 

TEZA VIII 

Być może Filozofia posiada swój CHILIAZM, 'który dla swojego urzeczywistnienia potrzebuje […] idei filozoficznej → Stąd doświadczenie pozwala nam dojrzeć [lub lepiej: Przypuszczać], iż ukrytym zamiarem przyrody jest realizacja historii ludzkości w jej aspekcie całościowym, tju. Stworzenie ustroju doskonałego wewnętrznie, a dzięki temu i zewnętrznie. Kant w tym miejscu dodaje także swoje spostrzeżenie, że ze stopniowego zwiększania swobód jednostki, wyłania się OŚWIECENIE → 'Owo wielkie dobro, jakie musi wyniknąc dla ludzkości nawet z mocarstwowych ambicji jej władców, jeżeli tylko rozumieją oni swój własny interes'.

TEZA IX 

'Filozoficzną próbę opracowania historii powszechnej jako realizowania się planu przyrody, stawiającego za cel doskonałe obywatelskie zjednoczenie całego rodu ludzkiego, należy uznać za możliwą i za potrzebną właśnie dla celów przyrody'.