I. KANT – O WIECZNYM POKOJU – KONSPEKT
Immanuel Kant w swojej pracy zatytułowanej 'O wiecznym pokoju' ukazuje zasady idei wiecznego pokoju, czy może raczej globalnej równowagi, która może zostać uzyskana jedynie przez stosowanie się państw do pewnych niezbędnych, moralnych i politycznych zasad → To pozwoli uniknąć stanu naturalnego wg. Kanta, tj. stanu wojny.
ROZDZ. 1, KTÓRY ZAWIERA PRZYGOTOWAWCZE ARTYKUŁY DO WIECZNEGO POKOJU MIĘDZY PAŃSTWAMI
Zasady honorowych postępów wojennych:
- Żaden pokojowy traktat nie jest tak naprawdę pokojowy jeżeli jest w nim potajemnie zawarty materiał, który służyć mógłby do wywołania przyszłej wojny.
- Państwo, które istnieje samodzielnie nie może zostac oddane we władanie innemu państwu [Czy to na drodze kupna, czy wymiany, etc.].
- Wojska regularne swoją gotowością zagrażaja innym państwom, toteż powinny zostac całkowicie zniesione.
- Państwa nie powinny zaciągać długów, ani brać kredytów 'ze względu na zewnętrzne uwarunkowania'.
- Drogą przemocy państwa nie powinny się mieszać do rządów czy też konstytucji innych państw. 6. Pańtwo będące w stanie wojny z innym nie powinny uniemożliwiać wielostronnej ufności w przyszły pokój.
ROZDZ. 2, KTÓRY ZAWIERA DEFINITYWNE ARTYKUŁY DO WIECZNEGO POKOJU MIĘDZY PAŃSTWAMI
- Każda konstytucja państwa powinna być republikańska → Bo tylko taka konstytucja może być ustanowiona zgodnie z zasadami wolności, równości i zależności od ustanowionego prawa, przy czym nie należy mylić konstytucji republikańskiej z demokratyczną.
- Prawo narodów powinno opierać się na FEDERACJI wolnych państw → To oznacza iż tak jak ludzie w stanie naturalnym, państwa powinny wchodzić ze sobą w pewien szczególny układ czy też związek, nie ograniczając sobie przy tym praw, tj. w układ przymierza niosącego pokój.
- Prawo 'obywatelstwa świata' powinno być ograniczone do warunów powszechnej godności → Chodzi zarówno o prawo do odwiedzin przysługujące wszystkim ludziom, jak i o nietraktowanie wrogo obcych na swej ziemi, tj. gościnne zachowanie narodów.
Uzupełnienie 1 → O gwarancji wiecznego pokoju, którą daje 'matka' natura, czyli swego rodzaju 'opatrzność', której istnienie wprawdzie możemy jedynie przypuszczać, lecz która przyczynia się do tego aby z niezgody ludzkiej wyrosła zgoda, nawet jeśli jest to wbrew ich intencjom. Bowiem to natura zadbała zarówno o to aby ludzie odkryli i zaludnili wszystkie [nawet te niegościnne!] zakątki ziemi, jak i o wejście w stosunki prawne między ludźmi.
Uzupełnienie 2 → Tajny artykuł do wiecznego pokoju, czyli 'sprzeczność stanowi obiektywny tajny artykuł w pertraktacjach prawa publicznego, który stąd jest rozważany zgodnie ze swoją treścią'. Wydaje mi się że sens tego uzupełnienia dotyczy tego, aby nie nakazywać milczenia i swobodnego głoszenia swoich poglądów, lecz pewna nie jestem.
DODATEK: I. O SPRZECZNOŚCI MIĘDZY MORALNOŚCIĄ I POLITYKĄ ZE WZGLĘDU NA WIECZNY POKÓJ
Jest to wykład Kanta na temat MORALNOŚCI, którą rozumie [jako praktykę w obiektywnym znaczeniu] jako zbiór ustaw bezwzględnych, bezpośrdnio nakazujących, według których powinniśmy postępować. Naucza dalej o moralnych politykach, mówiąc min. o tym, że moraliści o dkłonnościach despotycznych często gwałcą prawidła polityki [rozumiane jako wykroczenia przeciw naturze], dlatego też konstytucja powinna stopniowo naprowadzać ich na lepsze tory. W teorii, obiektywnie, nie istnieje sprzeczność pomiędzy polityką, a moralnością, lecz subiektywnie zawsze taka sprzeczność będzie bo moralność [w tym sensie] służy do szlifowania cnoty, nie zaś do przeciwstawiania się różnym formom zła za pomocą podstępów.
„Prawdziwa polityka nie może więc uczynić żadnego kroku, nie oddawszy wpierw hołdu moralności […], przez połączenie jej z moralnością już trudna być przestaje”.
DODATEK: II. O ZGODNOŚCI POLITYKI Z MORALNOŚCIĄ WEDŁUG TRANSCENDENTALNEGO POJĘCIA PUBLICZNEGO PRAWA
Transcendentna formuła prawa publicznego [o ile dobrze rozumiem], aby nie niosła ze sobą sprzeczności pomiędzy prawem państwowym i prawem narodów, nie powinna brzmieć: 'Wszelkie czynności odnoszące się do prawa innych ludzi, których maksyma nie jest zgodna z prawem do jawności, jest bezprawiem' [Maksyma ta należy zarówno do nauki o cnotach, jak i dotyczy praw człowieka], lecz 'Wszystkie maksymy, które [aby nie rozminąć się z celem] wymagają ogłoszenia, zgadzają się z prawem i polityką wziętymi razem'.
