Witam Was Moi drodzy po dosyć długiej przerwie [Nie mogę nie przyznać się, iż miało to związek z wakacyjną LABĄ;]. Poszukując inspiracji w 'Świecie Taniej Książki' natknęłam się właśnie na krótką, lecz treściwą 'Erystykę'. Jakoś nie wyobrażam sobie pisać z niej opracowania, toteż postanowiłam zachować bardzo trafną formę konspektu. 'Erystyka' ma 4 rozdziały, toteż w tylu właśnie częściach będę ją dla Was streszczać. Ma nadzieję, że kiedyś, komuś, na coś się moja praca przyda ;]
A. SCHOPENHAUER - ERYSTYKA CZYLI SZTUKA PROWADZENIA SPORÓW - ROZDZ. 1 - ERYSTYKA
Należy zdecydowanie oddzielić
dialektyke od logiki. Schopenhauer uważa że wbrew opini
przyjmowanej przez wieki te terminy nie są synonimami. Według
niego:
LOGIKA – Nauka o sposobach działania
rozumu, tj. o prawach myślenia. → Jej przedmiot dany jest
całkowicie a priori, CZYSTY ROZUM, bez żadnej domieszki empirii. →
Można ją zbudować calkowicie a priori. Zaś:
DIALEKTYKA – ''Sztuka prowadzenia
sporów lub rozmów''→ Jej przedmiot dany jest empirycznie, tj.
rozpatruje jednoczesną działalność dwóch jednostek razem, które
myślą razem, z czego koniecznie powstaje SPÓR [Gdyby myślaly
jednakowo to byłyby CZYSTYM ROZUMEM]. → W większości można ją
zbudować jedynie a posteriori.
* Z Dialektyki wyłania się:
ERYSTKA/DIALEKTYKA ERYSTYCZNA –
Rozpatrując myśl różną od własnej, człowiek z natury będzie
szukał błędów najpierw w czyjejś myśli [niż szukać we
własnej], bo z natury człowiek pragnie zawsze mieć rację.
Erystyka jest to więc sztuka prowadzenia sporów, tak, aby zawsze
mieć rację → PER FAS ET NEFAS. Dialektyka ta opiera się na SILE
RACJI.
A ową RACJĘ nie zawsze stanowi
OBIEKTYWNA PRAWDA [Choć z pewnością tak być powinno], min. ze
względu na stronnicznośc, tj. LUDZKĄ DUMĘ, z powodu której to
każdy pragnie zawsze zwyciężać, nawet jeśli uzna w danej chwili
wlasne twierdzenie za blędne lub wątpliwe.
* Środki pomocnicze dla
przeprowadzenia tezy daje każdemu człowiekowi DOŚWIADCZENIE, które
codziennie naucza min. nikczemności i zręczności.
* Do dialektyki, jako podstawa
potrzebna jest logika, która zajmuje się formą twierdzeń, których
treśc bada dialektyka. Ale należy również wyraźniej oddzielić
zadania obu nauk, gdyż do tej pory te, odrebne wg. Schopenhauera,
nauki były do siebie [mimo ich rozdziału] zbyt podobne [Jak np. u
Arystotelesa]. →
→ Wg. Schopenhauera logika powinna
zająć się prawdą obiektywna, o ile prawda ta jest formalną.
Dialektyka zas powinna ograniczyć się otrzymywaniem zwycięstwa w
sporach [To sztuka posiadania RACJI, niezależnie od obiektywnej
PRAWDY]:
* Szukanie obiektywnej prawdy
≠
Sztuka urządzania się w ten sposób, aby nasze
twierdzenia wydawały się prawdziwymi.
* Dialektyki nie należy określać
także jako → LOGIKA OCZYWISTOŚCI [ LOGIKA OCZYWISTOŚCI
≠
DIALEKTYKA ERYSTYCZNA], ponieważ wtedy można by z
niej korzystac jedynie przy obronie fałszych twierdzeń. A w
dialektyce przecież chodzi o obronę racji nawet wtedy gdy tak samo
jak drugi dysputujący nie jest się pewnym czy ma się rację.
* DIALEKTYKA ERYSTYCZNA – ''Jest ona
umysłowym fechtunkiem dla wykazania słuszności w dyspucie''. I nie
chodzi w niej wcale o to, aby za wczasu wiedziec co jest prawda, a co
jest fałszem, bo to nie obiektywna prawda jest jej celem, a
zwycięstwo w sporze.
