Arché w Filozofii Przedplatońskiej cz. 3. - Pitagorejczycy

PITAGORAS Z SAMOS 

 

Zazwyczaj pitagorejczycy przywodzą nam na myśl legendarnego Pitagorasa, który zasłynął z wielu używanych powszechnie do dziś twierdzeń i zasad matematycznych. Jednakże ich filozofia nie miała wiele wspólnego z samym Pitagorasem z Samos, który założył STARY ZWIĄZEK PITAGOREJSKI, mający sprawować kilka funkcji:

• Thiasos – Bractwo orfickie
• Hetoiria – Klub polityczny [wychowywanie najlepszych obywateli]
• Szkoła – Nauczanie z obszaru wielu dziedzin, min. matematyki i medycyny, czy muzyki.

 Jednakże po śmierci Pitagorasa i upadku STAREGO ZWIĄZKU PITAGOREJSKIEGO nastapił rozłam wśród uczniów szkoły na:

• AKUZMATYKÓW – zajmujących się tylko etyką tak jak Pitagoras
• MATEMATYKÓW – uczonych czyli filozofów
  
  
  
  

PITAGOREJCZYCY

 

Rozważając arché pitagorejczyków, będziemy zatem odnosić się do poglądów, jakie głosili przedstawiciele grupy MATEMATYKÓW, do których, jako głównych, zaliczyć możemy Alkmajona z Krotony, Okellosa z Leukanii oraz Filolaosa z Krotony.

• Pitagorejczycy rozróżniali dwojakie arché: PERAS – prasubstancje, zawierającą w sobie właściwą proporcję oraz APEIRON – przeciwieństwo PERAS.

• Uznawali iż wszystko podlega określonej mierze – SYMMETROMA – co oznacza mierzalność oraz symetryczność - co oznacza podleganie mierze, symetryczność kosmosu, bycie mierzalnym i umieranie symetrycznie.

Aby zrozumieć dokładniej na czym polegała filozofia pitagorejczyków, warto przedstawić poglądy poszczególnych ich przedstawicieli:

ALKMAJON Z KROTONY

• Człowiek ma w sobie przeciwieństwa, np. słodkie-gorzkie

• Istnieją 2 sfery: jawna (dostępna oglądowi zmysłowemu) i niejawna

• Wnioskowanie ze znaków: wiemy, że żyjemy, bo mamy duszę, a znakiem jest ruch ciała

• Z połączenia PERAS i APEIRON wyłania się KOSMOS, który dzięki działaniu HARMONII jest symetryczny, czyli podlegający arché – MIERZE

• Człowiek jest mikrokosmosem, dlatego powinien powielać zasady kosmosu

OKELLOS Z LEUKANII

• LICZBA jest manifestacją PERAS – wszystko ma swoją proporcję

• Matematyczny aspekt arché – rozciąga się na wszystkie dziedziny życia

• TETRAKTYS – czwórnia – w niej jest siła, ponieważ w niej jest wykładnia kosmosu

• Człowiek z natury powinien wchodzić w związek małżeński, lecz w odpowiednim wieku (liczba ma przełożenie na każdy aspekt życia)

FILOLAOS Z KROTONY

• Trzeba łączyć to, co różne, ale tak aby powstało coś prawidłowego

• Człowiek ma w sobie pierwiastki kosmiczne

• Człowiek powinien powielać zasady kosmosu

Tekst opracowałam na podstawie Książek, Notatek własnych, Wykładów prof. J. Gajdy-Krynickiej.