Filozoficzna Definicja Problemu Umysł-Ciało. Cz. 2.

Opracowane w formie streszczenia na podst. J. Bremer, The Body-Mind Problem, rozdz. I.

1.3. Umysł-Ciało: Oddziaływanie Przyczynowe

•  To co nazywamy PROBLEMEM PSYCHOFIZYCZNYM jest jedynie częścią pytania o rolę świadomości w świecie rzeczy materialnych.

BEHAWIORALNE ZACHOWANIE SIĘ [lub po prostu ZACHOWANIE SIĘ, jak pisze autor] - Nie chodzi tu o jakies konkretne zachowanie się, czyli np. ruchy ciała czy jakieś inne stany. Chodzi o PRZYCZYNOWE PROCESY, do których, jako ich części, należą np. ruchy ciała.

PRZYCZYNOWOŚĆ - Rozumiana jako określona relacja pomiędzy obiektami czy zdarzeniami niezależnie od poznającego ją umysłu, nosząca cechy regularności. Dzieli się na:

• PRZYCZYNOWOŚĆ ZEWNĘTRZNA - Wszystkie obiekty i zdarzenia są powiązane przyczynowo ze wszystkimi innymi obiektami i zdarzeniami.
• PRZYCZYNOWOŚĆ WEWNĘTRZNA - Biologiczne opisy organizmów ożywionych, opisywanie i wyjaśnianie zmian w nich zachodzących.

ODDZIAŁYWANIE PRZYCZYNOWE - To powtarzające się oraz konieczne wywoływanie jednych zjawisk poprzez inne zjawiska.

Wiedząc to co już teraz wiemy, możemy sprowadzić PROBLEM PSYCHOFIZYCZNY do pytania:

• W jaki sposób nieprzestrzenny i niematerialny umysł może oddziaływać przyczynowo na ciało, które jest i przestrzenne i materialne i podlega prawom fizyki?

Używając więc pojęcia PRZYCZYNOWOŚCI można zbudować TRYLEMAT PSYCHOFIZYCZNY:

1. Zjawiska mentalne różnią się od zjawisk fizykalnych i nie są wyjaśnione w terminach zjawisk fizykalnych.
2. Zjawiska mentalne oddziałują przyczynowo na zjawiska fizykalne. Zjawiska mentalne są obecne przy przyczynowym wyjaśnianiu powstania zarówno innych zjawisk mentalnych, jak i zjawisk fizykalnych.
3. Zakres zjawisk fizykalnych jest - patrząc od strony przyczynowej i od strony wyjaśniania - ZAMKNIĘTY [Przy tego rodzaju terminach możemy używać języka Wittgensteina].

ZJAWISKA - Są nimi zarówno zdarzenia, jak i ich właściwości [cechy].

Tezy TRYLEMATU PSYCHOFIZYCZNEGO są o tyle 'niekompatybilne', że każde dwie stoją w sprzeczności z trzecią pozostałą -> Jest to ciekawy PROBLEM PSYCHOFIZYCZNY, np. Co by wyszło, jakby zanegować Tezę 1 [Pierwszą] itp., itd.

TRYLEMAT PSYCHOFIZYCZNY można sformułować inaczej, wychodząc od strony możliwości logicznych:

1. Wzajemne oddziaływanie [Dualizm].
2. Żadnego wzajemnego oddziaływania [Materializm, Epifenomenalizm, Paraleizm].
3. Ani żadnego wzajemnego oddziaływania, ani żadnego wzajemnego nieoddziaływania [takie ujęcie probleu umysł-ciało reprezentuje E. SCHRÖDINGER].

1.4. Proponowane Rozwiązania

Nasz potoczny obraz świata jest dualistyczny.

FOLK PSYCHOLOGY - Tym mianem określa się ogólne normy pojęciowe, czyli ogólne PROTO-TEORETYCZNE powiązanie ze sobą zasad, do których potocznie się odwołujemy  celu zrozumienia i wyjaśniania zachowań otaczającego nas świata ludzi i rzeczy.

Problem duszy i ciała Arystotelesa nie jest problemem psychofizycznym, bo w jego ujęciu ciało i dusza stanowią hylemorficzną jedność -> Dusza jest zasadą istoty żywej.

Problem psychofizyczny w Filozofii pojawił się wraz z DUALIZMEM KARTEZJAŃSKIM  -> Z mechaniczno-cielesnego świata jest wyłączony jedynie umysł ludzki -> Tak rozumiany dualizm dusza-ciało dopuszcza istnienie ducha bez ciała -> Dziś do dualistycznych rozwiązań odnoszą się min. K. Popper i J. Eccles.

Cielesne skutki procesów mentalnych należą do zdarzeń intersubiektywnie poznawalnych.

Wittgenstein właściwie nie mówi o problemie psychofizycznym, ale koncentruje się na pewnych zjawiskach wchodzących w skład jego problemu. Bremer odwołuje się do DOCIEKAŃ FILOZOFICZNYCH, gdzie Wittgenstein odchodził od tez głoszonych w swoim TRAKTACIE -> Jego spostrzeżenia skupiają się zasadniczo na wielości i różnorodności gier językowych, w których występują terminy mentalne.

Współczesne teorie behawiorystyczne mają swoje źródło w FOLK PSYCHOLOGY.