Filozoficzna Definicja Problemu Umysł-Ciało. Cz. 1.

Opracowane w formie streszczenia na podst. J. Bremer, The Body-Mind Problem, rozdz. I.

1.1. Stany mentalne i fizykalne [Filozofia Ducha -> Dualistyczna]

• Zjawisko cielesne, a umysłowe -> To rozróżnienie jest nam niejako dane wraz z codziennym używaniem języka. Teoria, która zajmuje się refleksją nad tym, spotyka się z pytaniem o charakterystyczne cechy zjawisk mentalnych i fizykalnych, czylijakie są kryteria tego rozróżnienia.
• Predykaty rodzajów zjawisk [wypracowane filozofią dualistyczną Kartezjusza]:
  1. Subiektywne [Prywatne] - Obiektywne [Ogólnodostępne]
  2. Nieprzestrzenne - Przestrzenne
  3. Jakościowe - Ilościowe
  4. Celowe - Mechanicystyczne
  5. Pamieciowe - Niepamięciowe
  6. Holistyczne - Atomistyczne
  7. Emergentne - Złożone
  8. Intencjonalne - Nieintencjonalne
  -> Zjawiska podkreślone są PIERWOTNE, tzn. niedefiniowalne w teoriach dualistycznych.
  -> Terminy PIERWOTNE odnoszą się do zjawisk rozumianych jako fenomeny pierwsze, poznawane INTROSPEKCYJNIE - Tzn. BEZPOSREDNIO [Odnoszą się tym samym do zjawisk fizykalnych]. 

1. STANY MENTALNE są STANY PRYWATNE - niedostępne obserwacji osobom trzecim.
2. STANY FIZYKALNE są INTERSUBIEKTYWNIE OSERWOWALNE - I w tym sensie są ogólnodostępne.

INTENCJONALNOŚĆ - W Filozofii Ducha rozumie się przez to szczególną cechę przekonań, życzeń, stanów kognitywnych. Niezależnie od tego czy przedmiot, do którego się odnoszą faktycznie istnieje, to wszystkie one mają jakiś wewnętrzny obiekt, np. Myślimy o czymś. -> Domena jedynie STANÓW MENTALNYCH, bo fizykalne nawet jak są skierowane na jakiś obiekt to jest on zewnętrzny wobec nich.

INTENCJONALNOŚĆ [g. Brentano, Husserla] - są to REPREZENTACJE. Tzn. W Mentalne stany umysłu, przeciwnie niż stany fizykalne, mają swoje reprezentacje.

-> Twardowski rozróżnia przedmioty i treści aktów umysłu.

OBIEKT PIERWOTNY - Jest to przedmiot, na który skierowany jest akt przedstawiania, podczas przedstawiania sobie przedmiotu.

OBIEKT WTÓRNY - Jest to treść czynności przedstawiającej, przez którą przedmiot jest przedstawiony.

-> Stany to pewne znaki, nosiciele znaczenia.

1.2. Kilka określeń terminologicznych

• CIAŁO - Wiele znaczeń, min. to, co podlega prawom ruchu fizykalnego, całość złożona z części, martwe ciało, etc. -> Ale te znaczenia to wynik sposobu mówienia o ciele. W Filozofii, w kontekście DUSZY, mówiono o niej jako o idei czegoś, co potrafi wyjaśnić wzrost organizmu [Arystoteles].
• Kartezjusz wprowadził wyraźny dualizm pomiędzy substancją rozciągłą [res extensa], a substancją duchową [res cogitans].
• Locke wyróżnia rodzaje CIAŁ odwołując się do TOŻSAMOŚCI: 
  • TOŻSAMOŚĆ prostych ciał polega na masie ich materii i na spójności cząstek chodzących w ich skład.
  • Ktoś jest OSOBĄ na podstawie TOŻSAMOŚCI ŚWIADOMOŚCI, obejmującej jej przeszłość, teraźniejszość i przyszłość.
  • Organizacja ciał zwierzęcych jest jak organizacja mechanizmów, tylko u zwierząt pochodzi od wewnątrz [a u maszyn z zewnątrz].
  • TOŻSAMOŚĆ OSOBOWA ma swój fundament tylko w TOŻSAMOŚCI ŚWIADOMOŚCI. ->
• HUME rozbudował tę teorię. -> Ani dusza, ani duch nie są czymś substancjalnym, a jedynie zbiorem różnych postrzeżeń [PERCEPCJI] złączonych razem dzięki odpowiednim relacjom [w opozycji do tezy Arystotelesa, mówiącej że osoba jest substancją, HUME odrzuca substancjalną strukturę bytów w ogóle].
• W. James próbuje znaleźć pośrednie rozwiązanie pomiędzy Koncepcją Hume'a, a substancjalną teorią osoby Arystotelesa, opisując charakterystyczne właściwości świadomości za pomocą wieloznacznego terminu STRUMIEŃ ŚWIADOMOŚCI ->
  
  • ROMAN INGARDEN określa STRUMIEŃ ŚWIADOMOŚCI jako płynięcie samo, tzn. strumień jest rozumiany jako 'szczególnego rodzaju szereg przeżyć' torzący organiczną całość.
  • TOŻSAMOŚĆ PODMIOTU ≠ JEGO IDENTYCZNOŚĆ!.
  • Podmiot świadomości ma osobowy charakter i jest ściśle związany z problematyką odpowiedzialności.
• UMYSŁ - stoi w ścisłym związku z pojęciem osoby [z ciałem]. D. CHALMES wprowadził rozróżnienie:
  • UMYSŁ ZJAWISKOWY -> Odnosi się do sposobu, w jaki umysł coś odczuwa.
  • UMYSŁ PSYCHOLOGICZNY -> Odnosi się albo do umysłu jako przyczyny zachowań, albo do umysłu jako stanów używanych do wyjaśniania zachowań danej osoby.
•  Potoczne użycie umysłu poprzez pojecie OSOBY wiąże ze sobą te 2 pojęcia.
• Co ma na myśli JÓZEF BREMER [Autor Książki] mówiąc o:
  • CIELE - Rodzaj postulowanej rzeczywistości, analogicznej do tych, którymi w procesie wyjaśniania posługują się nauki ścisłe.
  • OPISIE RZECZYWISTOŚCI - W zasadzie rozumie przez to odpowiedź na pytanie: 'JAK JEST?'. Istnieje pokrewieństwo pomiędzy 'wyjaśnianiem', a 'dowodzeniem', zaś problem umysł-ciało wyraźnie pokazuje, że opisy nie mogą zastąpić wyjaśnień, bo to co ma zostać wyjaśnione jest nam niejako 'z góry' wiadome. Wyjaśnianie to część procesu ROZUMOWANIA. 

c.d.n.