PIERWSZE OJCOBÓJSTWO PARMENIDESA

Określeniem 'Ojcobójstwo Parmenidesa' określa się dobitną krytykę, obalającą i negującą teorię BYTU Parmenidesa. W dziejach filozofii starożytnej miały miejsce dwa ojcobójstwa. Pierwsze z nich należało do Gorgiasza, drugie natomiast do samego Platona.

PIERWSZE OJCOBÓJSTWO PARMENIDESA -

GORGIASZ Z LEONTINOI

Gorgiasz jest sofistą, który zasłynął ze sformułowania pierwszej definicji targedii, określając ją jako OSZUSTWO i podkreślając jej moralny charakter oddziaływania:

'Oszukujący poeta, który tworzy iluzję jest sprawiedliwszy od tego, który nie oszukuje, a jest oszukany'.

Gorgiasz koncentrował się na badaniach nad człowiekiem, w aspekcie jego bytu politycznego i społecznego. Przyjmował istnienie wielu ARETÉ, uważał że w różnych sytuacjach właściwe są różne działania i jako pierwszy mówił o STANIE NICOŚCI. Poddał krytyce Parmenidesową próbę przełożenia koncepcji bytu na naukę o naturze rzeczywistości a za PIERWSZE OJCOBÓJSTWO PARMENIDESA uważane są jego tezy:

1. Nic nie moze bytować, byt nie moze być definiowany bo nie ma źródła.
2. Byt Jednem albo Wielością nie mogą bytować na raz.
3. Gdyby coś bytowało, nie dałoby się tego poznać.
4. BYT ≠ PRAWDA! - > Bo nie wszystko co jest przedmiotem myślenia z konieczności istnieje - Rzeczy istnieją niezależnie od Nas.
5. Nie można przekazać tego, co poznajemy, bo słowo nie bytuje. SŁOWO powstaje przez rzeczy docierające z zewnątrz, ale samo nie jest rzeczą i nie bytuje niezależnie od Nas.

 Gorgiasz podaje także pierwsze w historii KRYTERIUM PRAWDZIWOŚCI SĄDU:

• SĄDEM może być FAKT, STAN, ZJAWISKO.
• SĄD PRAWDZIWY - to coś co zostało zweryfikowane, zaś SĄD FAŁSZYWY - to PSEUDOSĄD.

Tekst opracowałam na podstawie Książek, Notatek własnych, Wykładów prof. J. Gajdy-Krynickiej.